Udar mózgu to jedna z najpoważniejszych chorób naczyniowych mózgu, do której dochodzi najczęściej w wyniku zaburzeń prawidłowego funkcjonowania serca, miażdżycy, czy nadciśnienia tętniczego. Zarówno podczas udarów niedokrwiennych, jak i krwotocznych, mózg ulega rozległym uszkodzeniom, które w większości przypadków powodują poważne zaburzenia funkcji motorycznych, prowadzących do zakłócenia równowagi i zdolności poruszania się.
Reedukacja chodu po udarze mózgu to duże wyzwanie wymagające ciężkiej pracy i zaangażowania. Zdolność samodzielnego przemieszczania się ma jednak ogromne znaczenie na jakość codziennego życia pacjenta i jego bliskich. Jakie są metody przywracania sprawności ruchowej u osób po udarze mózgu oraz, w jaki sprzęt warto się zaopatrzyć? O tym w artykule poniżej.
Nauka chodu po przebytym udarze mózgu
Poprawa równowagi oraz odbudowa sprawności ruchowej należą do jednych z najważniejszych elementów rehabilitacji poudarowej. Bardzo ważne jest, aby została ona wdrożona jak najszybciej, gdy tylko stan pacjenta się ustabilizuje. Zwiększy to bowiem szanse na odzyskanie pełnej władzy w nogach.
Chód po przebytym udarze charakteryzuje się najczęściej: asymetrią postawy ciała, zaburzoną długością kroku, brakiem symetrii podczas faz chodu, a także nierównym obciążeniem kończyn. Krok jest niepewny i powolny. Ograniczenie zdolności poruszania się znacząco wpływa na obniżenie jakości życia pacjenta. Dlatego bardzo ważne jest odtworzenie właściwego wzorca chodu, przywrócenie prawidłowego napięcia mięśniowego w kończynach oraz odbudowanie funkcji lokomocji w największym możliwym stopniu. Pozwoli to na odzyskanie samodzielności ruchowej oraz powrót do udziału w życiu społecznym i zawodowym.
Nauka chodu po udarze
Nauka prawidłowego i bezpiecznego poruszania się po udarze to długotrwały i złożony proces. Wymaga cierpliwości i zaangażowania nie tylko chorego, ale także jego bliskich. Zaburzenia funkcji motorycznych po udarze wymagają podjęcia szeregu ćwiczeń ruchowych, takich jak siadanie na łóżku, prostowanie i zginanie kończyn, zmiana pozycji ciała oraz podejmowanie prób chodzenia. Naukę w tym zakresie rozpoczyna się na bardzo krótkich odległościach po równej i płaskiej powierzchni. Podczas chodu pacjent powinien być stale kontrolowany. Następnie, w miarę postępów, można wprowadzić naukę chodu na pochyłym i nierównym podłożu. Na tym etapie, chory powinien już utrzymywać równowagę i wykazywać stabilność w nogach. Ostatnim, a zarazem najtrudniejszym krokiem jest nauka lokomocji po schodach.
Należy pamiętać, że rehabilitacja po udarze mózgu wymaga ogromnego wysiłku fizycznego, podczas którego angażowanych jest wiele grup mięśniowych. Dlatego też nie można zapomnieć o odpoczynku, który poza funkcją regeneracyjną, wpływa pozytywnie na kondycję psychiczną pacjenta.
Usprawnianie pacjenta po udarze – niezbędne urządzenia
Rehabilitacja osoby po udarze mózgu w warunkach domowych powinna być poprzedzona odpowiednim przygotowaniem otoczenia, ponieważ efektywność terapii w dużym stopniu uzależniona jest od wykorzystywanego sprzętu. Należy zapewnić choremu maksymalnie największą wygodę w każdej dziedzinie życia. Warto więc pomyśleć o zaopatrzeniu go w odpowiednie urządzenia rehabilitacyjne oraz ortopedyczne, które będą wykorzystywane w domowym zaciszu. Jest to o tyle ważne, że pacjent po udarze często nie ma energii i motywacji do ćwiczeń, a odpowiednie sprzęty pozwolą mu zachować systematyczność w dążeniu do odzyskania sprawności.
Łóżko rehabilitacyjne dla chorego po udarze
Opiekę nad bliskim zdecydowanie ułatwi łóżko rehabilitacyjne. Dzięki możliwości regulacji poszczególnych segmentów leża, pacjent może przyjąć np. pozycję siedzącą. Dobrze, jeśli łóżko wyposażone jest w kółka jezdne z blokadą, gdyż ułatwia to transport. Decydując się na łóżko sterowane elektronicznie, zapewnimy użytkownikowi możliwość samodzielnego sterowania za pomocą dołączonego pilota. Taki model pozwoli również opiekunowi na obsługę urządzenia w sposób bez wysiłkowy. W przypadku przedłużającej się rekonwalescencji, przydatne będzie wyposażenie chorego w materac przeciwodleżynowy. Każdego dnia należy pamiętać o częstych zmianach pozycji oraz pielęgnacji skóry pacjenta.
Wózki inwalidzkie
W przypadku, gdy u pacjenta po udarze mózgu występuje niedowład obu nóg warto pomyśleć o wózku inwalidzkim odpowiadającym jego potrzebom. Posłuży do przemieszczania się po mieszkaniu oraz wychodzenia na spacery z opiekunem. Odpowiednio dobrany, dobrze stabilizuje ciało, stwarza możliwość na samodzielne poruszanie się chorego oraz wykonywanie podstawowych czynności domowych.
Balkoniki, kule, chodziki
Podczas nauki chodu warto zastosować różne urządzenia pomocnicze ułatwiające przemieszczanie się. Jeżeli stan chorego po udarze na to pozwala, przydatne mogą okazać się balkoniki, kule czy chodziki, które pozwolą utrzymać stabilną i pewną pozycję stojącą, przy jednoczesnym odciążeniu niektórych partii ciała. Ponadto, korzystanie z tych przyrządów stymuluje mięśnie kończyn do pracy, jednocześnie wzmacniając je. Ich konstrukcja jest lekka i wytrzymała, zapewniająca solidną asekurację podczas chodzenia. Pomoce ortopedyczne dają choremu poczucie niezależności i samodzielności, co nie pozostaje bez wpływu na poprawę jego zdrowia psychicznego.
Ważne! Aby zapobiegać upadkom należy z otoczenia pacjenta usunąć wszelkie dywany, maty, progi czy inne przeszkody utrudniające poruszanie się.
Krzesło prysznicowe
Dla osób po przebytym udarze codzienna toaleta może stanowić spory problem. Stabilną pomoc podczas kąpieli zapewni proste w konstrukcji krzesło prysznicowe. Podniesie ono komfort i bezpieczeństwo przy wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych. Krzesło w znacznym stopniu ułatwia pionizację i daje wsparcie przy wstawaniu. Dzięki specjalnym przyssawkom oraz otworom odprowadzającym wodę, nie musimy bać się o upadek. Czynności toaletowe można wykonywać zarówno w wannie, kabinie prysznicowej jak i przy umywalce.
Podnośniki
Opieka nad osobą po udarze, która nie jest w pełni sprawna stanowi duże obciążenie fizyczne dla jej bliskich. Przy przenoszeniu chorego doskonale poradzi sobie zdalnie sterowany podnośnik pacjenta. Zbudowany jest z solidnej ramy, wysięgnika i nosidła, który nie wymaga od opiekuna użycia siły. Podnośnik jest prosty w obsłudze, a także łatwy do złożenia. Urządzenie może być wykorzystywane podczas konieczności przemieszczenia chorego, w tym podczas czynności toaletowych. Jego konstrukcja pozwala na transport nie tylko z łóżka rehabilitacyjnego czy wózka inwalidzkiego, ale także z podłogi.
Podsumowując, stopniowa ale przede wszystkim regularna rehabilitacja daje możliwość powrotu do sprawności i samodzielnego funkcjonowania po przebytym udarze mózgu. Wymienione powyżej sprzęty to tylko kilka przykładów urządzeń, które ułatwiają opiekę nad chorym. Zapewnienie pacjentowi przedmiotów zaopatrzenia ortopedycznego zwiększa u niego aktywność w procesie reedukacji chodu, wspomaga w okresie terapii oraz wpływa na wyższe poczucie niezależności w wykonywaniu codziennych czynności.